Din, insan hayatina çalinmis ilahi bir mayadir. Dinin amir hükümleri olan ve hayatin içerisine serpistirilen ibadet ve mükellefiyetlerle hayatin tümüne dinin kokusunun ve renginin verilmesi hedeflenir. Dolayisiyla mükellefiyetler dinin hayatla dogrudan kurdugu temas alanlaridir, demek mümkündür.
Burada maya tabiri gelisigüzel kullanilmis degildir elbette. Zira maya kendisinden kat kat büyük kütleleri kendisine benzetebilme kabiliyetine sahiptir. Bu becerisiyle, kendisinin olgunlasmis olmasinin sonucu olarak nicelik açisindan kendisinden büyük miktarlari dönüstürüp kendisine benzetebildigini görüyoruz. Maya, kalitesi ve olgunlugu oraninda mayaladigi kütleyi de olgunlastirir, dönüstürür. Dolayisiyla kütlenin kalitesi ve olgunlugu mayanin olgunluguyla çok yakindan ilgilidir. Ayni sekilde hayatin tümü içerisinde az ve sayili olmakla birlikte dindeki mükellefiyetler de hakkiyla yerine getirildiginde hayatin tümünü kendi manasiyla boyayabilme potansiyeline sahiptirler.
Allah Teala din vasitasiyla ve dindeki mükellefiyetler/ ibadetler yoluyla hayata direkt bir müdahalede bulunur. Bu müdahalenin çalinan bir maya gibi hayatin bütününe kokusunu, rengini ve tadini vermesini ister. Mayanin mayaladigi bütüne orani ile dinin emir ve yasaklarinin yani mükellefiyetlerinin bütün hayata oranlari birbirine benzerdir.
Dinin hayata girisi baskici, metazori, tepeden inme ve zoraki bir giris, bir müdahale degildir. Hayata girisi bir isgal etme ve üzerine kâbus gibi çökme seklinde de degildir. Hayata musallat olmaz din, daha çok bir maya olarak onun içine dahil olur. Mayanin çalindigi kütleye sirayeti gibi narin, ince ve tabii bir akiskanlik seklinde hayata girer. Hayatin can damarlarina tabii bir yolla sirayet eder. Dinin insan için belirledigi emirler ve yasaklar, sözünü ettigimiz bu mayadir aslinda. Fakat sadece o ibadetlerin icrasi ve ifasi aninda var olmayi yeterli görmez, hayatin bütününe rengini ve kokusunu vermeyi hedefler. Hayata sirayet etmek, sizmak ve hayatin bütününü kendi yüksek ve büyük anlamiyla mayalamak... Bu maya ile din, hayatin her anina ve alanina kendi kokusu sinsin ister. Bu yüzden Islam’in insana ögütledigi ibadetlere, kendisinden sonrasina da sirayet etmesi gereken ameller olarak bakmak gerekir. Yasadigimiz dünyayla asil temaslari icra edildikleri andan çok, bir netice olarak sonrasinda olur. Bundan dolayi ibadetleri sadece belirli zamanlarla ve mekanlarla sinirlamak dinin hayata nüfuzunun önüne engel teskil eder. Çünkü çerçevesi belirlenmis ve belli bir zaman ve mekân ile sinirlanmis olsalar bile ibadetler, kabindan tasmayi ve hayatin geri kalan kismina da çekidüzen verip ulvi bir disiplin içinde yasanmasini mümkün kilmayi arzu eder.
Mayanin istenen ve hedeflenen neticeyi verebilmesi için belirli bir bekleme süresi vardir. Çalinan mayanin tutmasi ancak bu beklenen süreye riayet etmekle gerçeklesir. Bunun gibi mükellefiyetlerin de ancak devamla, istikrar ve israrla insan hayatina yön verip degistirme ve dönüstürme gücüne ulasabildiklerini söylemek mümkün. Mayanin keyfiyeti mayaladigi alanin keyfiyetini belirler. Onun niteligi neyse o kütle de o nitelige bürünür. Dolayisiyla ibadetler de keyfiyetleri miktarinca hayati düzenleyip dönüstür. Laalettayin, bastan savma, hissedilmeden, hakki verilmeden icra edilen ibadetlerin etkisi, hayata deger katma noktasinda da belirgin bir hal alir. Bu tür ibadetlerin hayata yön vermede yetersiz kalacaklari asikardir.
Bu arada hayata zehirli mayalar da çalinabiliyor. Dolayisiyla bu kötü, münker olan hallerin maya tutmamasi, hayatin bütününe sirayet etmemesi için maruf ve dogru olan hallerin belirli araliklarla hayata çalinmasi gerekiyor. Böylelikle masivadan, insanin hayatla karsilasmasi ve temasi sonucu kendisine bulasma riski bulunan kötülüklerden, zehirlerden adeta ibadetler panzehiri ile önlem alinmis olur.